Çocuklarda Demir Eksikliği

2001 Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre gelişmekte olan ülkelerde 0-4 yaş arası çocukların yüzde 30’u ve 5-14 yaş arası çocukların yüzde 48’i anemiktir.¹ Ülkemizde çocuklarla yapılan farklı çalışmalarda demir eksikliği anemisi sıklığının yüzde 15.2 ile 62.5 arasında değiştiği bildirilmiştir.²

Çocuklarda görülen demir eksikliğinin en yaygın nedenleri, yetersiz alımının yanı sıra hızlı büyüme, düşük doğum ağırlığı ve aşırı inek sütü tüketiminden kaynaklanan gastrointestinal kayıplardır.³ Rahim içi dönemde, tek demir kaynağı plasentadan geçen demirdir. Anne sütündeki demir miktarı ilk ayda en yüksek seviyededir ancak sonraki dönemlerde kademeli olarak azalmakta ve yaklaşık 5. ayda 0,3 mg/ L’ye kadar düşmektedir.⁴ İlk 6 aydai anne sütünün yanı sıra verilen diğer besinlerin anne sütündeki demirin emilimini bozduğu bilinmektedir. Bu nedenle bu besinler ayrı öğünlerde verilmelidir. Sonuç olarak, emilim yüksektir, ancak büyüme için gereken miktardan daha düşüktür. Böylece bebekler, gıdalardan aldıkları demir miktarı artana kadar ilk 6 ayda demir depolarındaki demiri kullanırlar.⁵

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 6-23 aylık bebeklerde demir ihtiyacının% 98’i katı besinlerle karşılanmalıdır.⁶ ⁷

¹World Health Organization . A guide for programme managers. Geneva (Switzerland): World Health Organization; 2001. Iron deficiency anaemia assessment, prevention, and control.
²Çetin E. İstanbul’da yaşayan çocuk ve adolesanlarda anemi prevelansının araştırılması (Tez) İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi. 1997
³Prevalence of anemia and the risk factors among schoolchildren in Istanbul. Gür E, Yildiz I, Celkan T, Can G, Akkus S, Arvas A, Güzelöz S, Cifçili S Trop Pediatr. 2005 Dec; 51(6):346-50.
⁴Breast milk iron–a declining concentration during the course of lactation.Siimes MA, Vuori E, Kuitunen P Acta Paediatr Scand. 1979 Jan; 68(1):29-31.
⁵Iron deficiency anemia from diagnosis to treatment in children Nihal Özdemir
⁶Food and Agriculture organization (FAO) World Health Organization (WHO) Requirements of vitamin A, iron, folate, and vitamin B12. Rome, Food and Agriculture Organization. 1988
⁷Nutrition, growth, and complementary feeding of the breastfed infant. Dewey KG Pediatr Clin North Am. 2001 Feb; 48(1):87-104.