Gebelik Planlama
Gebelik planlama, çiftler için önemli bir andır. Siz de bir süredir bebek sahibi olmayı düşünüyor olabilirsiniz. Bebeğin size getireceği değişikliklere ve bebeğinize hem fiziksel hem de duygusal olarak hazır olmak önemlidir.
Demir özellikle bu dönemde neden bu kadar önemli?
Demir, her gün sağlığınızı korumanız açısından büyük önem taşır. Bununla birlikte, çocuk sahibi olmayı planlıyorsanız vücudunuzda depoladığınız demir hayati önem kazanır.
Başarılı gebelikler; plasentanın gelişmesi, bebeğin sağlıklı olması ve doğum esnasındaki kan kaybına karşı koruma sağlanması açısından çok miktarda demir gerektirir.1 Demirin yeterli olmadığı, demir eksikliği olarak bilinen durum özellikle kadınlarda ve çocuklarda yaygındır.2
Demir eksikliği, vücudun ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek miktarda demir bulunmaması anlamına gelir.3 Demir eksikliği, oksijenin vücudunuzda taşınması için ihtiyaç duyduğunuz miktarda sağlıklı alyuvar üretemediğiniz demir eksikliği anemisine neden olabilir.3
Gebe kalmadan önce demir eksikliği yaşanması bebeğinizin ne kadar büyüyeceğini etkileyebilir ve doğum ağırlığının düşük olmasına yol açabilir.4 Gebeliğin başlangıcında demir eksikliği anemisi yaşanması ise bebeğin erken doğma riskini artırabilir.5
Hamile kalmak
Hamile kaldığınız anda plasenta büyümeye başlar ve 8. haftaya gelindiğinde bebeğinizin organları neredeyse gelişmiş olur.6 Bunlar henüz gebe olduğunuzu öğrenmeden yaşanabileceğinden, çocuk sahibi olmayı planladığınız anda sağlıklı bir beslenme tarzına geçmeniz önemlidir.
Demir düzeyim düşük mü?
Adet döneminde kaybedilen kan nedeniyle kadınlarda demir eksikliği riski, erkeklere kıyasla daha yüksektir.7 Bazı kontraseptifler, adet döneminde yaşanan kan kaybı miktarını azaltabilir ya da adeti tamamen durdurabilir. Kontrasepsiyon bırakıldığında adetin normal düzenine dönmesi beklenir.
Demir eksikliği semptomları arasında nefes kesilmesi, solgunluk ya da bitkinlik hissi yer alır.8,9,10 Bitkinlik her gün zihinsel ve fiziksel olarak aşırı yorgunluk hissetmenize neden olabilir.11 Bitkinlik düzeyinizi değerlendirmek için Bitkinlik Anketimizi doldurabilirsiniz. Düşük demir düzeyi belirtileri için Semptom Arama Aracını inceleyebilirsiniz.
Bitkinlik yaşadığınızı ya da demir düzeylerinizin düşük olduğunu düşünüyorsanız doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Bitkinlik Anketi ve Semptom Arama Aracını kullanmanız, neden demir düzeyinizin düşük olduğunu düşündüğünüzü doktorunuza anlatmanıza yardımcı olacaktır. Gebe kalmak istediğinizden de bahsetmeyi unutmayın; demir depolarınız önemlidir.
Ben demir eksikliği olabilir, ne yapmalıyım?
Demir eksikliği belirtilerini ve semptomlarını incelediyseniz ve bunların sizin için geçerli olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuzla görüşün. Doktorunuz demir eksikliği anemisi için kan testi isteyebilir ve beslenme yoluyla demir alımı yeterli değilse uygun bir tedavi seçeneği önerebilir.
Peki ya baba?
Babanın sağlığı da önemlidir. Partneriniz sigara içiyorsa ya da partnerinizin vücudunda bazı besin maddelerinin düzeyi düşükse, spermler etkilenebilir. Bu durum, yumurta döllendikten sonra fetusun gelişimini de etkileyebilir.6
Gebe kalmadan önce hem sizin hem de babanın sağlıklı olmasını sağlamak, gelecekte sizin ve bebeğinizin sağlıklı olmasına yardımcı olacaktır.
REFERANSLAR
- Breymann C.Iron deficiency anemia in pregnancy. Expert Rev Obstet Gynecol. 2013;8(6):587-596. doi:10.1586/17474108.2013.842683.
- Zimmermann M, Hurrell R.Nutritional iron deficiency. Lancet. 2007;370:511-520. Available at: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673607612355.Accessed October 13, 2013.
- a.b. Crichton R, Danielson B, Geisser P. Iron therapy with special emphasis on intravenous administration P32. 2008.
- Ronnenberg AG, Wood RJ, Wang X, et al.Community and International Nutrition Preconception Hemoglobin and Ferritin Concentrations Are Associated with Pregnancy Outcome in a Prospective Cohort of Chinese Women 1. 2004;(August):2586-2591.
- Viteri FE, Berger J.Importance of Pre-Pregnancy and Pregnancy Iron Status : Can Long-Term Weekly Preventive Iron and Folic Acid Supplementation Achieve Desirable and Safe Status ? Nutr Rev. 2005;63(12):S65-S76. doi:10.1301/nr.2005.dec.S65.
- a.b. Viteri FE. Iron endowment at birth: maternal iron status and other influences. Nutr Rev. 2011;69 Suppl 1:S3-16. doi:10.1111/j.1753-4887.2011.00449.x.
- Zimmermann M, Hurrell R.Nutritional iron deficiency. Lancet. 2007;370:511-520. Available at: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673607612355. Accessed October 13, 2013.
- Wood MM, Elwood PC.Symptoms of iron deficiency anaemia: A community survey. Br J Prev Soc Med. 1966;20:117-121.
- Stoltzfus R, Edward-Raj A.Clinical pallor is useful to detect severe anemia in populations where anemia is prevalent and severe. J Nutr. 1999;129(May):1675-1681. Available at: http://jn.nutrition.org/content/129/9/1675.short. Accessed February 11, 2014.
- Peyrin-Biroulet L, Williet N, Cacoub P.Guidelines on the diagnosis and treatment of iron deficiency across indications: a systematic review. Am J Clin Nutr. 2015;102(6):1585-94. doi:10.3945/ajcn.114.103366.
- Dittner AJ, Wessely SC, Brown RG.The assessment of fatigue: a practical guide for clinicians and researchers. J Psychosom Res. 2004;56(2):157-70. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15016573. Accessed September 21, 2013.