Demir eksikliğinin en huzursuz semptomu: Huzursuz Bacak Sendromu
Özellikle uykuya geçiş sürecinde veya dinlenirken bacaklarınızı sallıyorsanız; ayaklarınızda huzursuzluk hissediyor ve bu histen kurtulmak için bacaklarınızı hareket ettirme ihtiyacı duyuyorsanız, demir eksikliği veya demir eksikliği anemisinin belirtilerinden biri olan huzursuz bacak sendromu yaşıyor olabilirsiniz.
Demir eksikliği veya demir eksikliği anemisinin belirtilerinden biri de, huzursuz bacak sendromudur. Huzursuz bacak sendromunun (HBS) nedenleri tam olarak bilinememektedir, bununla birlikte bir çok farklı tıbbi durum HBS ile ilişkilendirilmiştir. En yaygın iki durumun, demir eksikliği veya demir eksikliği anemisi ile periferik nöropati hastalarında mevcut olduğu belirlenmiştir. Demir eksikliği tespit edilen kan bağışçılarının yüzde 16’sında, huzursuz bacak sendromu görülmüştür.
Huzursuz bacak sendromu, demir eksikliği ve demir eksikliği anemisi ile birlikte, aşağıdakilerle de bağlantılı olabilir ve birlikte görülebilir:
- Genetik- Erken yaşta görülen HBS genetik olabilir.
- Gebelik- Anne adaylarında görülebilir ve doğumdan sonra geçer
- Antipsikotik ilaç kullanımları
- Periferik Nöropati
- Dopamin dengesizliği
- Böbrek yetmezliği
- Diyabet
- Parkinson
- Hiper veya hipotiroidizm
- Varisli damarlar
- Fibromiyalji
- Parkinson
- Amiloidoz
- Lyme hastalığı
- Omurga sinirlerinde hasar
- Romatoid Artrit
- Bazı tümörler
- Sigara, alkol ve kafein kullanımları
Neden bacağımızı sallama ihtiyacı duyuyoruz?
Huzursuz bacak sendromunun, kas hareketlerini düzenlemeye yardımcı olan beyin kimyasallarındaki veya merkezi sinir sistemini kontrol eden kısımdaki anormalliklerle ilişkili olduğunu düşünülmektedir. Semptom sırasında, genelde aynı bacağı – ve bazen de kolu- hareket ettiren hasta, rahatlama hissetmekte ve karıncalanma, ağrı veya çekme gibi tarif ettiği hissi, bacağını sallayarak gidermeye çalışarak rahatlamaktadır. HBS olan beş kişiden dördünde, uyku sırasında bacaklarda istemsiz atma, sarsıntı veya seğirme olarak tanımlanan başka bir durum daha gözlenmektedir.
Demir seviyeleri ile HBS ilişkisi
Huzursuz bacak sendromu ile demir arasındaki bağlantı, sadece kandaki düşük demir seviyeleri ile değil, aynı zamanda beyindeki düşük demir seviyelerinden de kaynaklanıyor olabilir. Uzmanlar, beyinde düşük bir demir seviyesine sahip olan kişilerde, kanda normal bir demir seviyesi görülebildiğini de belirterek iki seviyenin farklı olduğuna dikkat çekiyor. Bununla birlikte, kandaki demir seviyesi düşükse, beyin seviyesinin de muhtemelen düşük olduğu kabul edilmektedir. Huzursuz bacak sendromu şikayetinde bulunan hastalarda, ferritin ölçen kan testi yapılır ve böylece hangi tip demir tedavisinin önerilmesi gerektiği de belirlenir.
Huzursuz bacak sendromundan müzdarip olan kişiler, uykuya geçiş aşamasında hem kendilerini hem de partnerlerini yorabiliyor. Küçük ve önemsiz bir ayrıntı gibi görünen hareketler, zamanla alışkanlığa dönüşerek uyku ve dinlenme kalitesini düşürüyor. Bir diğer açıdan, demir eksikliğine bağlı huzursuz bacak sendromu, demir eksikliği nedeniyle ortaya çıkabilecek belirtilerden sadece biridir ve demir eksikliği tanısı alarak tedavi gören vakaların yaklaşık olarak yarısında, huzursuz bacak semptomunun önemli ölçüde hafiflediği görülmüştür.
Kaynaklar: WebMD Medical Reference, Harvard University, Sleep Med.